یکی از این دیدنی‌ها دریاچه گهر واقع در استان لرستان است. درباره این دریاچه اطلاعات فراوانی به ثبت رسیده که بیان آنها، تکرار مکررات خواهد بود از این رو در این نوشتار از آن صرف‌نظر می شود.
هدف این نوشتار در وهله اول انتقال تجربیاتی درباره چگونگی سفر به این دریاچه و در مرحله دوم طرح پیشنهادها و البته انتقاداتی درباره عملکرد نهاد‌های مسئول در قبال این میراث طبیعی است، با این امید که مورد توجه مسئولین قرار گیرد.
خرم آباد و 25 کیلومتری جنوب غربی شهر درود و در ارتفاع 2250 متری از سطح دریا واقع شده است. گهر در واقع شامل دو دریاچه به نام‌های گهر بزرگ (کله گهر) و گهر کوچک (کره گهر) است که به‌طور تقریبی 100 هکتار وسعت دارند.
این دریاچه 30 میلیون ساله حاصل زلزله در بین رشته کوه‌های اشترانکوه است که به لحاظ پوشش گیاهی و جانوری از اهمیت خاصی برخوردار است.
فصل سفر به دریاچه از نظر آب و هوایی تابستان است. هر ساله از 15 خرداد منطقه برای بازدید طبیعت گردان باز می‌شود ؛اما قبل از آن امکان ورود به منطقه نیست. البته باید در نظر داشت که در این فصل به‌دلیل آب و هوای مناسب و هم‌چنین تعطیلات، آرامش و پاکیزگی منطقه کمی مختل می‌شود. در زمستان نیز می‌توان به منطقه سفر کرد که این مورد تنها برای افراد دارای تجربه و تجهیزات کوهنوردی قابل توصیه است.
اگر تصمیم به سفر به دریاچه گهر دارید این نکته کلیدی را فراموش نکنید که برداشتن لوازم سبک وزن در طول سفر سبب لذت بردن شما خواهد بود. اگرچه تصور خوردن کباب در کنار ساحل زیبا و دل‌انگیز دریاچه بسیار وسوسه‌کننده است، اما هرگاه به این فکر افتادید فورا به یادآورید که 18 کیلومتر راه کوهستانی در پیش دارید که می‌تواندهر فرد ولو تنومند و نیرومند را بی طاقت کند.
بگذارید مطلب را به گونه‌ای دیگر عنوان کنم، عمومی‌ترین راه دسترسی به دریاچه گهر از مسیر شهر درود به طرف روستای در‌آستانه (امامزاده پیر والی) و سپس چشمه خیه (خرم) است.
از شهر درود تا چشمه خیه حدود 17 کیلومتر جاده آسفالته است. از این‌جا به بعد راه بسته می‌شود و می‌توانید خودرو خود را در محلی که به همین منظور تدارک دیده شده است پارک نمایید. حالا برای حمل وسایل دو راه دارید؛ یا اینکه آنها را خودتان حمل کنید که به این ترتیب هرچه سبک‌تر باشید، راحت‌تر مسیر را طی خواهید کرد و یا اینکه بارهای خود را با الاغ یا قاطر که توسط افراد محلی در اختیارتان قرار می‌گیرد، حمل نمایید. شاید در نگاه اول این راه حل خوب به‌نظر آید اما بد نیست بدانید کرایه خر برای هر بار طی مسیر 20هزار تومان و قاطر 30هزار تومان است.
هرچند بنابر گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی قرار بود نرخ کرایه چهارپایان بررسی و قیمت منصفانه‌ای برای آن در نظر گرفته شود اما تا به امروز که چنین نشده و این امر در ابتدای سفر مشکلاتی را برای بازدید کنندگانی که دارای توان مالی بالایی نیستند، ایجاد می‌کند. با توجه به این امر مسئولین می‌بایست فکری برای قیمت حمل بار نمایند و یا به فکر یک نوع دیگر از حمل‌ونقل با وسایل مدرن‌تر (هلی‌کوپتر و یا تله کابین) باشند که البته آن هم باید با بررسی‌های کارشناسانه صورت پذیرد.
بعد از آن وارد مسیر می‌شوید و پس از طی مسافتی به محلی به نام گردنه پنبه کار می‌رسید. تا به این‌جای مسیر پوشش شبکه تلفن همراه برقرار است و به قول خودمان موبایل خط می‌دهد. در بالای گردنه پنبه کار چادرهایی بر پا گردیده که اقدام به فروش مواد خوراکی می‌نمایند.
در این‌جا است که باز یکی دیگر از مشکلات ظهور می‌کند و انسان به یاد مثل فلانی سرگردنه را گرفته است می‌افتد، چون مواد خوراکی با قیمت چند برابر قیمت واقعی به فروش می‌رسد که این هم از مسایلی است که باید مورد توجه مسئولین مربوطه قرار گیرد. اما همه‌اش منفی نیست و نکته مثبت هم دارد و آن اینکه یک چادر شبیه به سیاه چادرهای عشایر در آن‌جا دایر شده که با سایه‌ای که فراهم می‌آورد، مکان مناسبی برای تجدید قوا برای ادامه راه است.
از گردنه پنبه کار باید به کف دره‌ای پایین رفت که شیب تند آن حرکت را کند می‌کند. در پایین دره چشمه‌ای با آب خنک و گوارا وجود دارد که سازه‌ای از سنگ و سیمان برای جلوگیری از آلوده شدن آب آن ایجاد شده است.
از این محل، مسیر شیب نسبتا کمی دارد و پیمودن آن آسان‌تر است. در همین مسیر چشمه‌ای با برون ده آب بالا در ارتفاعی بالاتر از سطح جاده از دل صخره‌ها می‌جوشد و صحنه‌ای بدیع از قدرت طبیعت را پیش روی بیننده قرار می‌دهد. این جاده به گردنه‌ای به نام گردنه گهر یا گردنه خدا قوت منتهی می‌شود (با توجه به پایان رسیدن ذخیره انرژی در مسیر طولانی پشت سر گذاشته شده و اینکه اغلب افراد در کنار این مسیر می‌نشینند تا استراحت کنند و روندگان راه را با گفتن خدا قوت و خسته نباشید تشویق به ادامه راه می‌نمایند و از طرف دیگر افرادی که از دریاچه باز می‌گردند نیز اقدام به همین کار می‌نمایند باید گفت اسم بی‌مسمایی هم نیست).
با عبور از گردنه گهر و طی مسیر کوتاهی می‌توان به دریاچه رسید. در این‌جا نکته دیگری را باید عنوان کرد و آن اینکه محیط اطراف دریاچه به‌طور کلی صخره‌ای و غیرقابل چادر زدن است و تنها بخش کوچکی در قسمت شمال غربی دریاچه ساحلی است و درختانی در کنار آن روییده‌اند. یکی از علل تراکم جمعیت هم همین منطقه کوچک قابل چادر زدن است.
در این مکان سازمان محیط زیست استان لرستان امکان قابل‌قبولی را تدارک دیده است که جای تقدیر دارد، امنیت منطقه نیز به واسطه گشت‌های پی در پی ماموران نیروی انتظامی در حد بالایی است که یکی از نقاط قوت جذب گردشگران در قالب گروه‌های خانوادگی است.
یکی از مسایلی که در بخش ساحلی به معضلی تبدیل شده است مسئله جمع شدن زباله‌ها است که متأسفانه با فواصل زمانی طولانی اقدام به خارج کردن آنها از محیط می‌شود. به‌خصوص در روزهای تعطیل که سیل جمعیت به سمت دریاچه سرازیر می‌گردد مشکل حادتر شده و باعث فراوانی مگس‌ها در منطقه می‌گردد.
بنابراین لازم است برنامه صحیحی از سوی مسئولین پایگاه محیط زیست منطقه برای حل این مشکل اتخاذ شود. مسئله دیگر تخریب جنگل‌های اطراف دریاچه جهت تهیه چوب برای آتش‌زدن است که توسط برخی از گردشگران ناآگاه انجام می‌گردد و جا دارد که مامورین حفظ محیط زیست یا نیروی انتظامی طی گشت‌های خود مناطق فوق را نیز تحت پوشش نظارتی قرار دهند و با خاطیان برخورد نمایند.
در غیراین صورت این جنگل‌ها در مدت زمان نه چندان طولانی به‌طور کامل محو خواهند شد. یکی از تصمیمات خوبی که از سوی پایگاه محیط زیست منطقه جهت حفظ زیست بوم(اکو سیستم) دریاچه اتخاذ شده است برقراری محدودیت ماهیگیری در دریاچه است؛ به گونه‌ای که در فصل جفت‌گیری و تخم‌ریزی ماهیان (فصل بهار) ماهیگیری ممنوع است و در دیگر فصول تنها با اخذ مجوز ماهیگیری از پایگاه محیط زیست امکان‌پذیر است.
هر مجوز به ازای صید 5 ماهی ارائه می‌گردد و درصورت کشف ماهیگیری بدون مجوز وسایل ماهیگیری ضبط و جریمه نقدی اعمال می‌گردد. بد نیست بدانید که دریاچه دارای مجموعه ای از گونه‌های ماهیان سردآبی نظیر قزل آلا، ماهی رنگین کمان، ماهی خال قرمز و... است.
با همه آنچه گفته شد، به‌نظر می‌رسد دریاچه گهر با پتانسیل‌های موجود، این امکان را دارد که با مدیریت مناسب و برنامه ریزی دقیق به یک تفریح گاه طبیعت گردی (اکوتوریستی) بین‌المللی تبدیل گردد و برای مردم منطقه و کشور سودآور شود.
توصیه‌هایی به گردشگران:
• گیاهان منطقه جزو ذخایر ارزشمند ژنتیک کشورمان هستند؛ از چیدن و قطع کردن آنها خودداری نمایید.
• از شستن لباس‌ها، ظروف و بدن با مواد شوینده در داخل دریاچه جدا پرهیز کنید.
• از ریختن هرگونه زباله، ضایعات، مواد غذایی، ظروف پلاستیکی و فلزی در کنار دریاچه و تمامی مسیر خودداری نمایید.
• از شنا کردن به تنهایی، به‌خصوص دور از ساحل دریاچه خودداری گردد.
• درصورت بروز هرگونه مشکل، بلافاصله موضوع را با پاسگاه نیروی انتظامی و ماموران حفاظت محیط زیست در میان بگذارید.
• به همراه خود چراغ پیک‌نیک و روشنایی ببرید و از روشن کردن آتش در منطقه با پوشش گیاهی، پای درختان و درون چادرها خودداری نمایید.
*راهنمای گردشگری استان اصفهان
